5 Ocak 2009

15 Evrimsel Cevher

Doğal seçilimle gerçekleşen evrimi destekleyen verilerle ilgili bilinçlenmeyi yaymak isteyenler için Nature dergisinden bir kaynak
Henry Gee, Rory Howlett, ve Philip Campbell

Biyologların çoğu yaşamın milyarlarca yıldır süregelen doğal seçilimle evrimleştiğini kabul eder. Bu temele sağlam bir biçimde oturmuş disiplinlerde araştırmaya ve öğretmeye devam ederler, onlar için Dünya'nın Güneşin etrafında dönmesi nasıl sağlam bir olguysa evrim de öylesine sağlam bir olgudur.

Darwinci görüşlere ve gerçeklere hala karşı çıkılması (biyologlarca nadiren) göz önüne alındığında, doğal seçilimle gerçekleşen evrimin gözlemlerle doğrulanan bir olgu olduğunu gösteren kısa ve öz bir anlatımın insanların elinde sunuma hazır bir biçimde bulunması yararlı olacaktır. Aşağıda Nature tarafından geçen on yıl boyunca yayımlanmış 15 örneği evrimsel düşüncenin yaygınlığını, derinliğini ve gücünü göstermek amacıyla sunuyoruz. Bu kaynağı bedelsiz sunmaktan mutluyuz, ve bedelsiz olarak dağıtımını da özendiriyoruz.

FOSİL KAYDININ CEVHERLERİ

1. Balinaların karada yaşayan ataları
2. Sudan karaya
3. Tüylerin başlangıcı
4. Dişlerin evrimsel tarihi
5. Omurgalı iskeletinin başlangıcı


DOĞAL ORTAMIN CEVHERLERİ

6. Türleşmenin doğal seçimi
7. Kertenkelelerde doğal seçim
8. Eş-evrimin bir örneği
9. Yabani kuşlarda ayrımsal yayılım
10. Lebisteslerde seçmeli sağkalım
11. Evrimsel tarih önemlidir

MOLEKÜLER İŞLEMLERİN CEVHERLERİ

12. Darwin'in Galapagos ispinozları
13. Mikroevrimin makroevrimle karşılaşması
14. Yılanlarda ve deniz taraklarında zehire karşı direnç
15. Çeşitlilik ve Kararlılık

Notlar
Özgün İngilizce metinde bu yazı dizisi için kullanılan deyim '15 Evolutionary Gems'dir. Gem kelimesinin İngilizce'de birinci anlamı 'kıymetli taş', 'mücevher'dir. İkinci anlamı ise 'bir konuda olağanüstü iyi ve özel nitelikleriyle bilinen bir kişi ya da şey'dir. Burada kastedilen ikinci anlamdır. Türkçe'de de benzer bir ayrım vardır. Ancak 'cevher'in ikinci anlamı daha çok kişiler için kullanıldığından çevirimde 'cevher'in 'çok iyi nitelikli örnekler' anlamında kullanılmasının kulağa hoş gelmediğinin farkındayım. Ne yazık ki bu tür çeviri sorunları bazen kaçınılmaz oluyor. Bu konuda bazı okuyucularımın gösterdiği duyarlılığı açıkladığımı ve beni hoş göreceklerini umuyorum.

Kaynak

1 yorum:

homer dedi ki...

Şahsım adıma Teşekürlerimi Sunarım.

Saygılarımla.